معرفی مرکز

گذری بر پیشینه و کارکردهای مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، نخستین مرکز تحقیقاتی استان لرستان است و پیشین­ی باغ فلاحت آن  به اواخر دهه 20 و اوایل دهه 30 خورشیدی بر می‌گردد. باغ فلاحت خرم‌آباد در (مرکز استان لرستان) که امروزه با نام  باغ کشاورزی شناخته می‌شود  در آن زمان در خارج از شهر و در جوار روستای منوچهر (ملک شیر) آباد و اکنون در شمال شهر خرم ­آباد قرار گرفته است. و به­نظر می­رسد از هدف اصلی و اولیه آن برگزاری تمرین‌های نظامی، بوده است. این مکان  دارای انواع درختان سوزنی ­برگ تنومند به ویژه گونه کاج بروسیا و گون ه­های سرو و سایر گونه­های درختی و درختچه ­ی زینتی، غیر مثمر و مثمر است. با فروکش کردن عملیات نظامی و برقراری امنیت و آرامش در این استان در اواخر دهه 30 خورشیدی، این باغ، محل استقرار تاسیسات و انجام کارهای تحقیقاتی زراعی و باغی گردید. در پی مصوبه قانونی هیئت وزیران در تاریخ 18/6/1340 «ایستگاه تحقیقات منوچهرآباد» با حدود 30 هکتار از اراضی زراعی پیرامون روستای منوچهرآباد در اختیار موسسه اصلاح بذر و نهال گذاشته شد. تا زمان وقوع انقلاب اسلامی، اراضی این ایستگاه برای انجام تحقیقات مربوط به گیاهان زراعی مانند غلات، پنبه، دانه‌های روغنی، سبزی و صیفی و پرورش نهال درختان مثمر مورد استفاده قرار می­گرفت. با هدف ترویج و توسعه یافته ­های  نوین علمی و فنی و روزآمدی کشاورزی، دستاوردهای آن از جمله  بذر و نهال اصلاح شده آن برای نخستین بار  در اختیار کشاورزان و بهره ­برداران قرار داده می­شد. ایستگاه تحقیقات منوچهرآباد (نمایندگی استانی موسسه  اصلاح و تهیه بذر و نهال کشور) تا سالها پس از انقلاب اسلامی در دهه 60 خورشیدی تنها نهاد تحقیقات کشاورزی فعال و پاسخگو در سطح استان بود.

در سال 1365 خورشیدی، در پی تصویب و ابلاغ « طرح جامع تحقیقات کشاورزی» و تشکیل «مراکز تحقیقات کشاورزی» در کشور، باغ کشاورزی و ایستگاه تحقیقات منوچهرآباد، محل استقرار و پیدایش بخش‌های تحقیقاتی وابسته  شد. آزمایشگاه های خاک و آب و آفات و بیماری‌‌های گیاهی در این فضا  ساخته شدند و بالاخره در سال 1367 خورشیدی «مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان» با چهار بخش تحقیقاتی اصلاح و تهیه بذر و نهال، خاک و آب، آفات و بیماری‌های گیاهی و جنگل و مرتع، کار و تلاش­های تحقیقاتی خود را آغاز کردند. در سال‌های 1367 و 1368 دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (به وسعت حدود 112 هکتار واقع در جنوب غربی شهر کوهدشت) و ایستگاه تحقیقات کشاورزی آبی (به وسعت حدود 125 هکتار، واقع در جنوب شهر بروجرد) هم به مجموعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، اضافه شدند. ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم کوهدشت به دلیل رخ نمودن چالش­ های گوناگون از جمله بروز اختلاف با کشاورزان فروشنده اراضی، تاکنون راه‌اندازی نشده است اما ایستگاه تحقیقات کشاورزی  بروجرد هم­اکنون فعال و در شمار یکی از زیر ساخت‌های مهم و اثرگذار تحقیقات کشاورزی استان و مناطق سردسیر کشور است.

پس از قانون تفکیک وظایف وزارتخانه‌های کشاورزی و جهاد سازندگی در سال 1369  «مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام لرستان» در سال 1370 خورشیدی با محوریت بخش تحقیقات جنگل و مرتع (جدا شده از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان) مانند سایر استان­های کشور از سوی سازمان جهاد سازندگی استان لرستان، راه‌اندازی گردید. پس از آن بخش‌های تحقیقاتی دیگری شامل علوم دامی، دامپزشکی، آبخیزداری و اقتصادی – اجتماعی نیز در مرکز یاد شده تشکیل شدند.

به دنبال قانون ادغام وزارتخانه‌های کشاورزی و جهادکشاورزی و تصویب وزارتخانه نو پدید «جهاد کشاورزی» در سال 1379 بدون تاخیر در سال 1380 خورشیدی دو مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان (وابسته به وزارت کشاورزی) و مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام لرستان (وابسته به وزارت جهاد سازندگی) نیز با هم ادغام شدند و با عنوان  «مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان» شروع به فعالیت نمود. در سال 1378، ناگزیر و ناخواسته بخشی از اراضی زراعی ایستگاه تحقیقات کشاورزی منوچهر آباد خرم آباد به شهرداری و سایر ادارات و نهادها واگذار شد و در عوض آن اراضی ایستگاه تحقیقات چند منظوره سراب چنگایی (به وسعت حدود 35 هکتار) واقع در حدود 8 کیلومتری جنوب غرب شهر خرم‌آباد، خریداری و تجهیز گردید. در پی برنامه راهبردی چابک‌سازی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مجتمع آموزش کشاورزی واقع در باغ کشاورزی که مسئولیت آموزش علمی – کاربردی استان و توانمندسازی جامعه بهره ­برداران کشاورزی را عهده ­دار بود نیز در مهرماه سال 1393 خورشیدی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان ادغام شد و به آن پیوست و این مجموعه در قالب «مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان» با فعالیت‌های متنوع پژوهشی و آموزشی در حوزه کشاورزی و منابع ­طبیعی همراه با «پردیس تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بروجرد» و «پردیس آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی الیگودرز» و چندین مزرعه و ایستگاه تحقیقاتی دیگر و تنها «مرکز رشد نوآوری کشاورزی» در سطح استان فعالیت می ­نماید و در خدمت بخش کشاورزی به ­ویژه بهره ­برداران گرانمایه است.