شماره‌ جدید نشریه طبیعت ایران منتشر شد (مرداد و شهریور ۱۴۰۴)

روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، به اطلاع علاقمندان به منابع طبیعی و محیط زیست می‌رساند شماره جدید نشریه “طبیعت ایران” (دو ماهنامه  مرداد و شهریور ۱۴۰۴) منتشر و در سایت نشریه در دسترس است.

شماره جاری: دوره ۱۰، شماره ۳ – شماره پیاپی ۵۲، مرداد و شهریور ۱۴۰۴

در این شماره از نشریه طبیعت ایران می‌خوانید :

در بخش سخن روز : “نقدی بر تصویب‌نامه عجیب و خطرناک شورای‌عالی اداری به شماره ۴۰۷۳۹، به تاریخ ۱۱/۰۵/۱۴۰۴ موضوع اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی“

در بخش دیدگاه‌ها، مقالاتی با عناوین زیر را می‌خوانید:

• مدلی برای بهینه‌سازی صادرات کشاورزی ایران: تأکید بر مزیت‌های نسبی منطقه‌ای و پایداری منابع آب
• عملکرد محیط‌‌زیستی کشاورزی در کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD): روندهای کلیدی و بینش‌ها (آوریل 2025)

بخش نامه‌های علمی، این شماره نشریه، شامل مطالب زیر می‌باشد:

• زیست‌‌شناسی حشره پسیل (Psyllopsis repens Log.) در رویشگاه‌‌های زبان‌‌‌گنجشک در استان همدان
• اثر غلظت‌های مختلف هورمون اکسین بر ریشه‌زایی انواع قلمه Tecomella undulata (Roxb.) Seem (انارشیطان)

گفتگوهای چالشی

احمد رحمانی، گفتگوی چالشی این شماره نشریه طبیعت ایران را با موضوع ” برداشت چوب‌های شکسته و افتاده جنگل- بخش دوم” با علی علیزاده علی‌آبادی، خسرو ثاقب‌طالبی، محمد متینی‌زاده، سیدموسی صادقی، مهدی پورهاشمی، تقی شامخی، محسن یوسف‌پور، محمدعلی فخاری، عطااله حسینی، کیومرث سفیدی، اصغر فلاح، هاشم حبشی، رضا اخوان، شاهرخ جباری برگزار نمود.

نگاهی به طبیعت ایران

در این بخش، ” پارک‌‌ ملی کلاه‌‌قاضی، ذخیره‌‌گاهی امن در فلات مرکزی ایران” معرفی شده است.

مناطق حفاظت‌‌شده، زیستگاه‌‌‌های امنی برای بسیاری از گونه‌‌‌های‌‌ گیاهی و جانوری به‌‌‌شمار می‌‌‌روند. پارک ‌‌ملی کلاه‌‌قاضی با وسعتی در حدود ۵۰۹۱۱ هکتار، در جنوب ‌‌شرق اصفهان، منطقه‌‌ای ارزشمند و بکر برای حفظ ذخایر‌ ‌گونه‌‌ای در زیستگاه‌‌های‌ خشک و نیمه‌‌‌بیابانی کشور است، که تنوع ‌‌زیستی منحصر‌به‌‌فرد آن، طی سال‌های اخیر، توسط تخریب‌های طبیعی و انسانی مورد تهدید قرار گرفته است، بنابراین، ضروری است با مدیریت صحیح آسیب‌های واردشده به منطقه را تا حدودی کاهش داد. بیش از ۷۰ گونه جانوری از انواع پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و آبزیان در منطقه زیست می‌‌کنند که به‌‌دلیل داشتن جذابیت از سوی شکارچیان غیرمجاز، در خطر شکار غیراصولی و نابودی گونه‌های در معرض انقراض و کم‌ جمعیت هستند. تعداد گونه‌‌های گیاهی شناسایی‌‌شده از سطح منطقه، ۲۱۴ گونه گزارش می‌‌شود که متعلق به ۱۷۲ جنس و ۴۵ خانواده گیاهی است. ۴۵ گروه گیاهی متشکل از ۲۴۴ جامعه گیاهی در مقیاس مطالعات تفضیلی (۱:۵۰۰۰۰) در سطح منطقه پراکنش دارند که بزرگ‌ترین گروه‌‌های گیاهی مرتبط با جنس‌‌های Artemisia و Anabasis است. نتایج تغییرات مقادیر شاخصه‌‌های گیاهی گروه‌‌های یادشده، که جزو رویشگاه‌های گذر بین استپ‌‌ها و شور‌‌روی‌‌های واقعی و معرف زیستگاه‌‌های نیمه‌‌‌‌بیابانی کشور در فلات مرکزی ایران هستند، نشان می‌‌دهد تغییرات تولید علوفه رویشگاه‌‌ها بسته به شرایط اقلیمی سال‌‌های مختلف، روند یکسانی ندارند. این موضوع بیانگر آن است که با یک سال اندازه‌‌گیری پوشش گیاهی، نمی‌‌توان ظرفیت چرای بلندمدت مناطق حفاظت‌شده را برای حیات‌‌وحش محاسبه کرد. با توجه به اینکه اندازه‌گیری در سال کم‌‌باران یا پر‌‌باران انجام شده باشد، ممکن است ظرفیت چرا، کمتر یا بیشتر از ظرفیت متوسط تعیین‌‌شده باشد که منجر به هدررفت علوفه یا تخریب مرتع در شرایط نرمال از‌‌‌نظر بارندگی ‌شود. از‌‌‌این‌رو، ضروری است با آماربرداری از پوشش گیاهی در یک دوره بلند‌‌مدت آب‌و‌هوایی (حداقل ۱۰ سال)، متوسط خوب تولید مناطق حفاظت‌‌شده را محاسبه و بر مبنای آن و با توجه به اندازه‌‌گیری‌‌های پوشش گیاهی در سال مورد‌‌نظر، ظرفیت چرای بلند‌‌‌مدت مناطق حفاظت‌‌شده را برآورد کرد. مقایسه مقادیر شاخصه‌‌های پوشش گیاهی با نتایج یک دهه آماربرداری از پوشش گیاهی در مناطق مختلف اکولوژیک معرف رویشگاه‌‌های استپی و نیمه‌‌بیابانی کشور نیز تداعی‌‌کننده نقش مؤثر قرق و حفاظت اکوسیستم در بازیابی ظرفیت اکوسیستم‌‌های مناطق مرکزی کشور با حاکمیت اقلیم خشک و نیمه‌‌بیابانی است.

ستون‌ها

• تغییر اقلیم و جنگ‌ها

دانشمندان ایرانی

جواد معتمدی، کامبیز علیزاده انارکی، در معرفی دانشمندان ایرانی این شماره طبیعت ایران به معرفی “زندگینامه دکتر «مهدی فرح‌‌پور»“ می‌پردازند.

معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

جایگاه حفاظتی Clematis khuzestanica، گونه انحصاری ایران

مقالات منتشر شده در بخش “اخبار علمی و تحلیلی”

• تغییرات سریع اقلیم و جنگل‌هایی که دو قرن عقب افتاده‌اند
• در شرق ایالات‌متحده، وقتی «درختان وارد‌شده» با عمومیت بیشتری مواجه می‌شوند، تنوع درختان بومی کاهش می‌یابد.
• برخورد با صاعقه برای برخی از درختان گرمسیری مفید است.

نقد کتاب

معرفی و نقد کتاب “نقد کتاب «اطلس چوب‌های شمال ایران: تشریح و تشخیص میکروسکوپی گونه‌های مهم»” محمد امامی‌نسب

و در ادامه، “تصاویری از زیبایی‌های باغ گیاه‌شناسی ملی ایران و طبیعت زیبای ایران”  به شما تقدیم شده است.

نشریه “طبیعت ایران” به‌منظور توسعه دیدگاه‌ها و دانش سیاستمداران، سیاست‌سازان، پژوهشگران، اساتید، دانشجویان، کارشناسان، بهره‌برداران و سایر علاقمندان به منابع طبیعی ایران از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی نامه شماره ۹۴/۲۴۷۷۹ در تاریخ ۱۳۹۴/۱۱/۱۰ مجوز نشر دریافت کرده است. این نشریه متمایز از سایر نشریات علمی کشور است و در دوازده‌ بخش به‌شرح زیر مقالات و مطالب را چاپ خواهد کرد:

سخن سردبیر Editorial، دیدگاه‌ها Scientific Views، نامه‌های علمیScientific Letters، اخبار علمی و تحلیلی Scientific News، نگاهی به طبیعت ایران Overlooking Iranian Nature، گفتگوهای چالشی Challenging Talks، تصاویری از طبیعت ایران Photos of Iran Nature، معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایرانRare and Endangered Plant Species of Iran، ستون‌ها Columns، نقد کتاب Book Review، دانشمندان ایرانی Iranian Scientists

جهت دریافت اخبار در کانال ایتا مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کلیک کنید.